Okul Öncesi Herşey

Okul Öncesinde Müzik ve Ritim: Dinleme, Söyleme, Beden Perküsyonu ve Çalgı Keşfi

Müzik okul öncesinde dil, motor, dikkat ve sosyal becerileri aynı anda destekler. Odak; ritim tutma (tempo–ölçü), dinamik (sesin şiddeti), ezgi (yüksek–alçak), çağrı–yanıt ve beden perküsyonu ile basit çalgı keşfidir.

Yaşa Göre Müzikal Davranışlar (3–6 Yaş)

Yaş	Ritim/Tempo	Ezgi/Ses	Sosyal Katılım
3–4	Basit el–diz vuruşlarıyla eşlik	Yaklaşık söyleme, tek aralık	Çağrı–yanıta kısa cevap
4–5	2–3 vuruşluk kalıp tekrarlar	Yüksek–alçak farkını ayırt eder	Grup rondlarına katılır
5–6	Basit ölçü (♩ ♩ \| ♩ ♩) sürdürür	Kısa ezgi çizgisini taklit eder	Ensemble’da rolünü sürdürür

Müzik Köşesi ve Materyaller

Beden perküsyonu posteri: alkış–parmak şıklatma–diz–ayak.
Orff çalgıları: ritim çubukları, def, marakas, zil, ksilofon (az sayıda, dönüşümlü).
Görsel tempo–dinamik kartları: yavaş/hızlı, hafif/yüksek.
DIY çalgılar: pirinçli şişe marakas, kutu davul, kapak zilleri.
Alan güvenliği: daire oturma, “çalgı parkı” (kullanılmayan çalgıların kutusu).

10 Müzik Etkinliği (Adım Adım)

İsim Ritimleri: Her çocuk adını ta–ti kalıbıyla vurur; grup tekrarlar.
Echo Clap: Öğretmen 2–3 vuruş çalar, çocuklar aynısını yankılar.
Tempo Trafik Işıkları: Yeşil=hızlı, sarı=orta, kırmızı=yavaş vuruş.
Gizli Davul: Gözler kapalı; davul kaç vuruş yaptı, say ve söyle.
Yumuşak–Yüksek Oyunu: Peluş ve top ile piano–forte farkı.
Ses Manzarası: Yağmur fırtınası: parmak şık–alkış–diz–ayak artan/azalan.
Çalgı İstasyonları: 3 istasyon (def–marakas–ritim çubuğu); rotasyonla deneyim.
Hikâyeye Müzik: Kısa masala efekt (rüzgâr=zil, adım=def) ekleme.
Ritim Kartları: Görsel kalıpları (●–●● vb.) seslendir, sonra çalgıyla çal.
Mini Konser: “Giriş–çalış–bitiş” ile 30–60 sn grup icrası ve selam.

Mikro Akış (15–20 Dakika)

Aşama	Süre	Öğretmen Dili
Isınma – Beden Perküsyonu	3–4 dk	“Alkış–diz–ayak… Şimdi yavaş, şimdi hızlı.”
Kalıp & İstasyon	8–10 dk	“Kalıbı oku, istasyonda çal, zille değiş.”
Paylaşım & Kapanış	3–5 dk	“Hangi çalgıyı sevdin? Neden?”

Öğretmen Dili – Hızlı İpuçları

Birlikte sayalım: 1–2–3–4 • Hangi ses daha hafif? • Kalıbı göster. • Sıranı bekle, şimdi senin solosun.

Değerlendirme: Kısa Rubrik & Anekdot

Gösterge	1 Başlangıç	2 Gelişiyor	3 Yeterli	4 İleri
Ritim Tutma	Dağınık	Kısa kalıbı izler	Ölçüyü sürdürür	Yeni kalıp üretir
Dinamik & Tempo	Karıştırır	İpucuyla uygular	Uygun düzeyde çalar	Gruba liderlik eder
Ezgi Taklidi (Söyleme)	Yaklaşık	Kısa motifi taklit	Basit ezgiyi söyler	Başlangıç tonunu verir
İş Birliği	Sıra beklemez	Hatırlatmayla	Sırasını korur	Akranını destekler

Anekdot örneği: “16.09 – ‘ta–ti–ti’ kartını defte doğru vurdu; ‘yavaş olunca daha net’ dedi.”

Haftalık Mikro Plan (Örnek, 3–6 Yaş)

Gün	Odak	Etkinlik	Müzik Dili
Pazartesi	Ritim	Echo clap	kalıp, ölçü
Salı	Tempo	Trafik ışıkları	yavaş–hızlı
Çarşamba	Dinamik	Yumuşak–yüksek oyunu	piano–forte
Perşembe	Çalgı	İstasyon keşfi	ritim çubuğu–def–marakas
Cuma	Ensemble	Mini konser	giriş–bitiş–selam

Kapsayıcılık ve Uyarlamalar

Duyusal hassasiyet: Kulaklık, düşük ses bölgesi, titreşimli çalgı.
İşitme desteği: Görsel metronom, işaret kartları, titreşimle ritim.
Motor desteği: Kalın saplı çalgı, bileklik lastiğiyle tutuş.
Dil desteği: İkon sözlük: hızlı–yavaş, hafif–yüksek, sıran geldi.

Güvenlik ve Kurallar

Çalgıyı yere koyarak değiştir; sallarken arkadaşına temas yok.
Ses düzeyini öğretmen belirler; “1–2–3” sklasında çal.
Paylaşım ve sıra: solo sırasında diğerleri dinler–bekler.

Sık Yapılan Hatalar ve Çözümler

Sürekli şarkı, az hareket: Beden perküsyonunu her derse ekleyin.
Tek çalgıya yüklenme: Rotasyonlu istasyonlar kurun.
Yüksek gürültü: Dinamik kartlarıyla ses kontrolü öğretin.

Daha fazla içerik ve şablon için www.okuloncesihersey.net’i ziyaret edebilirsiniz.

Anahtar Kelimeler: okul öncesinde müzik, ritim çalışmaları, beden perküsyonu, tempo ve dinamik, Orff çalgıları, çağrı-yanıt, ses manzarası, ritim kartları, müzik köşesi, mini konser, mikro akış, değerlendirme rubriği, kapsayıcı müzik, güvenlik