Okul Öncesinde Sosyal-Duygusal Öğrenme (SEL): Duygu Tanıma, Öz-Düzenleme, Empati ve Problem Çözme

SEL, çocukların duygularını tanıyıp adlandırmasını, öz-düzenleme stratejileri kullanmasını, empati kurmasını ve problem çözme adımlarını öğrenmesini destekler. Amaç; sınıfta güvenli, saygılı ve iş birliğine dayalı bir iklim kurmaktır.

Öğrenme Hedefleri (Kısa)

• Temel duyguları adlandırır: mutlu, üzgün, öfkeli, şaşkın, korkmuş, sakin.
• En az iki öz-düzenleme stratejisi dener (nefes, sayma, sakin köşe).
• Empati dili kullanır: “O nasıl hissediyor olabilir?”
• Problem çözme basamaklarını uygular: dur–düşün–seç–dene.

Ortam & Materyaller

• Duygu panosu: Yüz ifadeleri + kelime etiketi (ikon + sözcük).
• Sakin köşe: Minder, nefes kartı, stres topu, kum saati (1–3 dk).
• Problem kartları: Sıra bekleme, oyuncak paylaşımı, çakışan istekler.
• Ben-mesajı şeridi: “Ben … hissediyorum çünkü …; … isterim.”

6 SEL Etkinliği (Hızlı)

1. Duygu Termometresi: Çocuk bugününü seçer (düşük-orta-yüksek duygu); nedenini 1 cümleyle söyler.
2. 3×3 Nefes: 3 kez burundan al-yavaş ver; parmakla kare çizerek ritim tut.
3. Ben-Mesajı Kuklaları: İki kukla anlaşmazlık yaşar; çocuk ben-mesajı kurar.
4. Empati Gözlüğü: Resimdeki karakter için “ne görüyor/duyuyor/hissediyor?” sorusu.
5. Dur-Düşün-Seç: Problem kartı çek; üç çözüm fikrinden birini seç ve dene.
6. Teşekkür Çemberi: Gün sonunda bir arkadaşına somut övgü/teşekkür cümlesi söyle.

Mikro Akış (12–15 Dakika)

1. Açılış (2–3 dk): Duygu termometresi + günün stratejisi (nefes ya da sakin köşe).
2. Uygulama (7–8 dk): Ben-mesajı kuklaları + dur-düşün-seç çalışması.
3. Paylaşım (3–4 dk): “Bugün hangi strateji işine yaradı? Neden?”

Öğretmen Dili – Hızlı Replikler

• Adlandır & aynala: “Yüzün gergin; öfkeli hissediyor olabilirsin.”
• Seçenek sun: “Nefes mi denemek istersin, yoksa 1 dakika sakin köşede mi kalmak istersin?”
• Empati modeli: “Arkadaşın omzunu tuttu—sence nasıl hissediyor olabilir?”
• Problem adımı: “Durduk. Şimdi düşünüyoruz. Hangi çözümü seçip deneyeceğiz?”

Mini Kontrol Listesi

• [ ] Bir duyguyu doğru adlandırdı (ipucu söyledi).
• [ ] En az bir öz-düzenleme stratejisi kullandı.
• [ ] Empati cümlesi kurdu (“O … hissediyor olabilir.”).
• [ ] Dur-düşün-seç adımlarını bir problemde uyguladı.

Aile Köprüsü

• Duygu Kartı Evde: Akşam yemeğinde herkes gününün duygusunu seçip nedenini söyler.
• Aile Nefes Molası: “4 al-4 tut-4 ver” toplu deneme (günde 1 kez).
• Ben-Mesajı Magneti: Buzdolabında şerit: “Ben … hissediyorum çünkü …; … isterim.”