Okul Öncesinde Drama: Rol, Canlandırma ve Hikâye Anlatımı

Drama, okul öncesi dönemde çocuğun dili, hayal gücünü, sosyal becerilerini ve duygusal farkındalığını oyun temelli biçimde güçlendiren zengin bir öğrenme alanıdır. Rol oynama, canlandırma, doğaçlama ve hikâye anlatımı teknikleri; çocukların empati kurmasını, problem çözmesini ve kendini ifade etmesini kolaylaştırır.

Neden Drama? Çok Alanlı Kazanımlar

• Dil: Kelime dağarcığı, sıra alma, hikâye kurma ve anlatma.
• Sosyal-duygusal: Empati, işbirliği, duygu tanıma ve düzenleme.
• Bilişsel: Planlama, neden–sonuç, esnek ve yaratıcı düşünme.
• Motor: Beden farkındalığı, mimik–jest, büyük alan koordinasyonu.

Temel Drama Teknikleri (Okul Öncesine Uygun)

• Rol Oynama: Günlük yaşam rollerini deneyimleme (öğretmen–market–doktor).
• Canlandırma (Dramatizasyon): Kısa öykü veya masalların sahnelenmesi.
• Doğaçlama: “Eğer… olsaydı?” sorusuyla anlık çözüm üretme.
• Donuk İmge (Tableau): Olayın bir anını heykel gibi donarak ifade etme.
• Forum Drama (sade uyarlama): Sorunlu sahnede izleyicinin öneri verip sahneyi yeniden denemesi.

Drama Ortamı ve Rutin

• Güvenli alan: Kaymaz zemin, geniş boş alan; kostüm–aksesuar kutusu.
• Isınma: 3–5 dakikalık nefes–beden farkındalığı–mimik egzersizleri.
• Kurallar: “Söz, sıra, sınır” – herkes konuşur, söz alınır, kimseye zarar yok.
• Kapanış: Kısa yansıtma çemberi (“En sevdiğim an…”, “Zorlandığım yer…”).

Hızlı Isınma Oyunları (3–6 Yaş)

1. Heykel–Canlan: Müzik durunca don, başlayınca yavaşça canlan.
2. Duygu Trafiği: Karttan çıkan duyguyu (mutlu–kızgın–şaşkın) yüz–bedenle göster.
3. Ses–Eylem: Hayvan/araç sesi çıkar–hareketini taklit et; arkadaşın tahmin etsin.

Rol–Canlandırma Köşesi: Basit Kurulum

• Kostüm parçaları: Şapka, önlük, pelerin, gözlük çerçevesi, çanta.
• Basit aksesuarlar: Boş kutu–telefon, alışveriş sepeti, oyuncak stetoskop.
• Etiketli kutular ve açık raf; çocukların bağımsız seçim yapabilmesi için.

Hikâye Anlatımı: Sıfırdan Senaryo

“Baş–Orta–Son” akışıyla kısa hikâyeler kurun. Üç nesne çekip (örn. şemsiye–balon–kedi) olay örgüsü oluşturun.

5 Adımda Kısa Drama Planı

1. Kıvılcım: Resim/nesne/kısa video karesi göster.
2. Rol Paylaşımı: Gönüllü–gözetimli dağıtım; küçük roller de değerli.
3. Isınma + Prova: 3–5 dakikalık prova, doğaçlama izinli.
4. Sunum: 1–3 dakikalık sahne.
5. Yansıtma: “Ne oldu? Başka nasıl olabilirdi?”

Örnek Drama Etkinlikleri (3–6 Yaş)

Drama Dilini Geliştiren Soru Kalıpları

• “Karakter nasıl hissediyor? Neden?”
• “Sence başka nasıl davranabilirdi?”
• “Önce–sonra ne oldu? Arada hangi ipucu vardı?”
• “Hikâyeyi farklı bir sonla bitirsek ne olur?”

Haftalık Drama Mikro Planı (Örnek, 3–6 Yaş)

Değerlendirme: Ürün Değil Süreç

• Anekdot notları: Çocuğun kullandığı ifadeleri tarihleyin.
• Rol rotasyonu takibi: Aynı çocuk hep “lider” olmasın; küçük rolün değeri vurgulansın.
• Rubrik örneği: Katılım, sıra–kural takibi, duygu ifadesi, işbirliği.

Dahil Etme ve Hassasiyet

• Herkes için rol: Sözel katılım yerine mimik–jest rolü verilebilir.
• Duyusal hassasiyet: Gürültüyü sınırlayın, kulaklık/rahat köşe hazırlayın.
• Kültürel duyarlılık: Kalıp yargı içeren kostümlerden kaçının.

Sık Yapılan Hatalar

• Uzun oturumlar: 10–15 dakikayı aşan bloklar motivasyonu düşürür.
• Yetişkinin yönlendirmesi: Çözümü söylemek yerine ipucu verin, bekleyin.
• Aynı rolü tekrarlama: Rotasyon ve yeni roller yaratın.

Sonuç

Okul öncesinde drama, pahalı sahne malzemeleri olmadan da güçlü bir öğrenme alanıdır. Güvenli ortam, kısa–sık denemeler ve yansıtma çemberi ile çocuklar anlatır, empati kurar ve yaratıcı çözümler üretir.

Daha fazla çocuk gelişimi ve drama temelli etkinlik örnekleri için www.okuloncesihersey.net adresini ziyaret edebilirsiniz.