Okul Öncesi Herşey

Okul Öncesinde Motor Gelişim: İnce–Kaba Motor, Denge ve Koordinasyon

Motor gelişim, okul öncesinde ince motor (parmak–el–bilek kontrolü) ve kaba motor (gövde–kol–bacak gücü, denge ve koordinasyon) alanlarında eşzamanlı ilerler. Amaç; oyun temelli etkinliklerle postür–çekirdek kasları güçlendirmek, el-göz uyumunu ve orta hattı geçme becerisini desteklemektir.

Yaşa Göre Motor Beklentiler (3–6 Yaş)

Yaş	Kaba Motor	İnce Motor	Koordinasyon & Denge
3–4	İleri zıplar, kısa mesafe topu iter	Kalın pastel ile çizgi–daire	Tek ayakta 3 sn durur; basit engel aşar
4–5	Koş–dur oyununda hızını ayarlar	Makasla kâğıt şerit keser, boncuk dizer	Tek ayakta 5–8 sn; çizgi üzerinde yürür
5–6	Yak–at oyunlarında hedefe yönelir	Basit şekilleri kopyalar, isim yazar	Sek sek sıçrar; iki adımlı hareket dizisi

Motor Gelişimde Alt Beceriler

Çekirdek (core) güç: Oturuşu koruma, omuz–kalça stabilitesi.
El–bilek–parmak gücü: Kalem tutuşuna hazırlık, düğme–fermuar.
El-göz uyumu: Hedefe at–yakala, çizgi tamamlama.
Orta hattı geçme: Sağ elin sol alana uzanması (okuryazarlık için kritik).
İki yanlı koordinasyon: Bir el sabitlerken diğerinin çalışması (kâğıdı tut–kes).

Düşük Maliyetli Ekipman Listesi

Hula hoop, yer şeritleri/bant, minder, tünel, mini koni
Farklı boy toplar, fasulye torbası, ip atlama
Mandal, cımbız, damlalık, hamur, boncuk–ipe dizme
Maşa, plastik vidalı somun setleri, pipet–iplik

İnce Motor “Güç ve Kontrol” Menüsü

Hedef	Etkinlik	İpucu
Parmak gücü	Hamura pense hareketi, mandal yarışları	“Baş–işaret–orta parmak üçlüsü”
Bilek esnekliği	Duvara dikey çizim, mini tahta silgi	Dikey yüzey omuz stabilitesi sağlar
El hakimiyeti	Boncuk dizme, pipet kesme	Büyük → küçük boncuk kademesi
Makas becerisi	Şerit–dalga–köşe kesme	Baş parmak üstte, dirsek gövdeye yakın
Öz bakım	Düğme–fermuar istasyonu	Günlük rutine 3 dk ekle

Kaba Motor “Parkur ve Oyun” Fikirleri

Renkli Parkur: Minder üstünde yuvarlan → tünelden geç → hula hoop içine zıpla.
Hayvan Yürüyüşleri: Ayı (eller–ayaklar), yengeç (ters köprü), kurbağa (çömel–sıçra).
Hedef Atışı: Kova–kutuya fasulye torbası at; 1 m → 2 m → 3 m.
Denge Çizgisi: Bant şerit üzerinde top taşımaca (baş üstünde/kaşıkta).
Koş–Dur–Heykel: Müzik durunca heykel; öz denetim için harika.

“Orta Hattı Geç” Mini Oyunları

8’ler Çiz: Havada büyük sekiz figürü (∞) çiz; sağ–sol el sırayla.
Omuzdan Cebe: Sağ el sol cebe top koyar, sonra tersini yapar.
Süpürge Kulübü: Uzun çubukla yer işaretlerini süpür (eller çapraz).

El–Göz Uyumu: At–Yak–Sür

Duvar Topu: Duvara atıp yakala; önce iki elle, sonra tek elle.
Hedef Sürme: Büyük topu ayakla koniler arası sür; “yavaş–hızlı” komutları.
Balon Tenisi: Balonu yere düşürmeden raketsiz/el ile sektirme.

3×10 Dakikalık Günlük Motor Rutini

Sabah Açılış (10 dk): Hayvan yürüyüşleri + denge çizgisi.
Öğle Öncesi (10 dk): Renkli parkur + hedef atışı.
Kapanış (10 dk): Esneme–nefes + yavaş ritim oyunu.

İstasyon Kurulumu (Sınıf/Spor Salonu)

Denge & rota: Bant şerit, koni slalom.
At–yakala: Farklı boy toplar, fasulye torbaları.
Çekirdek güç: Tünel, plank/tahta duruşu posteri.
İnce motor masası: Mandal–cımbız–hamur–boncuk.
Rahatlama: Esneme kartları, yavaş müzik.

7–9 dk/istasyon × 3 tur; aralarda su molası ve havalandırma.

Kapalı Hava (İç Mekân) Planı

Koltuk değmeden yastık yolu, kapıdan kapıya mektup taşı koşusu.
Hedef rengi yakala: Öğretmen “kırmızı” der; kırmızı nesneye dokun–geri dön.
Mini yoga: Ağaç–kedi–köpek duruşları (denge + nefes).

Güvenlik ve Sınıf Yönetimi

Alan çizgileri: Gidiş–dönüş şeritleri çakışmasın; konileri belirgin koyun.
Isınma–soğuma: 2–3 dk ısınma, 2 dk esneme; sakatlanmayı azaltır.
Ayakkabı–zemin: Kaymaz taban, gevşek bağ yok; su şişeleri kenarda.
İlerleme kuralı: Hep “kolay → zor”; başarısızlıkta bir basamak geri.

Dahil Etme ve Farklılaştırma

Duyusal hassasiyet: Kulaklık, düşük müzik; yumuşak toplar.
Motor desteği: Denge çizgisi yerine geniş bant; tünel yerine sandalyeler arası.
Dil desteği: Piktogram kartları, tek adımlı yönerge, “göster–yap” modeli.
Zorlaştırma: Zamanlayıcı yarışları, göz–el görevine ikinci adım ekle.

Haftalık Mikro Plan (Örnek, 3–6 Yaş)

Gün	Odak	Etkinlik	Pekiştirme
Pazartesi	Çekirdek & denge	Hayvan yürüyüşleri + denge çizgisi	“Denge ustası” etiketi
Salı	El–göz uyumu	Duvar topu + hedef atışı	Hedef kartı
Çarşamba	Orta hattı geçme	∞ çizme + omuzdan cebe	Çapraz kahraman rozeti
Perşembe	İnce motor	Mandal–hamur–makas istasyonları	Mini usta rozeti
Cuma	Parkur	Tünel–hula hoop–slalom	Alkış çevrimi

Değerlendirme: Kısa Rubrik & Anekdot

Gösterge	1 Başlangıç	2 Gelişiyor	3 Yeterli	4 İleri
Denge	Sık düşer	İpucuyla çizgide yürür	Bağımsız yürür	Tek ayakta 8 sn
Koordinasyon	Hareket dizisini karıştırır	2 adımı uygular	3 adım dizisi	Hızı/rotayı ayarlar
El–göz	Hedefi kaçırır	Kısa mesafe atar	Orta mesafe–yakalama	Tek elle yakalar
İnce motor	Zorlanır	Büyük materyalde başarır	Standart görevler	Küçük–hassas görevler

Anekdot örneği: “16.09 – Parkurda hula hoop’a çift ayakla zıpladı; denge çizgisinde topu kaşıkla taşıdı (dökmeden).”

Öğretmen Dili (Poster – Kopyala/Yapıştır)

Gördüğüm: … • Hedefimiz: … • Önce kolay: … • Sonra zor: … • Güvenlik: “Sıra bende–sıra sende”

Sık Yapılan Hatalar ve Çözümler

Kalem egzersiziyle başlamak: Önce omuz–bilek güçlenmeli, sonra kalem.
Uzun ve yorucu oturumlar: 8–12 dk’lık turlar motivasyonu korur.
Karışık rotalar: Net oklar/ikonlar ile akışı görünür kılın.

Sonuç

Motor gelişim düzenli, eğlenceli ve güvenli oyunlarla hızlanır. Denge–koordinasyon, el–göz uyumu ve ince motor istasyonlarıyla çocuklar okul yaşamına ve yazmaya hazır hâle gelir.

Daha fazla çocuk gelişimi, parkur planı ve ince motor şablonları için www.okuloncesihersey.net’i ziyaret edebilirsiniz.

Anahtar Kelimeler: okul öncesinde motor gelişim, ince motor etkinlikleri, kaba motor oyunları, denge ve koordinasyon, el göz uyumu, orta hattı geçme, iki yanlı koordinasyon, parkur etkinlikleri, mandal hamur makas çalışmaları, haftalık motor planı