Okul Öncesinde Oyunla Sosyal Beceriler: Paylaşma, Sıra ve İş Birliği

Sosyal beceriler, okul öncesinde çocukların akranlarıyla oyunu sürdürme, paylaşma, sıra bekleme, iş birliği, duygu düzenleme ve problem çözme davranışlarını kapsar. Bu yazı; sınıfta hızlıca uygulanabilen oyunlar, görsel destekler, çatışma çözme adımları ve izleme araçlarıyla pratik bir rehber sunar.

Sosyal Becerinin Bileşenleri

• Paylaşma & değiştirme: Oyuncağı dönüşümlü kullanma, değiş-tokuş önerme.
• Sıra bekleme: Görsel/sesli ipuçlarıyla bekleyebilme, başkasının sırasını tanıma.
• İş birliği: Ortak hedefe göre görev paylaşımı ve yardımlaşma.
• Duygu düzenleme: Hayal kırıklığı–öfke gibi duygularda dur–nefes–söyle adımlarını hatırlama.
• Perspektif alma: “O ne hissediyor?” sorusuyla empati.
• Problem çözme: İki seçenek üretme, kazan–kazan dili.

Yaşa Göre Beklentiler (3–6 Yaş)

Sınıf Düzeni ve Görsel Destek

• Bekleme istasyonu: 2 küçük minder, sessiz fısıltı kuralı, görsel zamanlayıcı (kum saati/çark).
• İş birliği köşesi: “Birlikte yapılır” etiketli oyunlar (büyük bloklar, dev yapboz, taşıma oyunları).
• Duygu köşesi: Duygu kartları, nefes şeması, stres topu–hamur.
• Posterler: “Sıranı bekle”, “Nazik sözler”, “Ben mesajı”.

12 Uygulanabilir Sosyal Beceri Oyunu

Öğretmen Dili: Kopyala–Yapıştır Poster

Çatışma Çözme – 4 Adım

1. Dur: Oyunu yavaşlat, bir adım geri çekil.
2. Söyle: Ben mesajı: “Ben üzgün hissediyorum çünkü…”
3. Dinle: Diğerinin cümlesini tekrar et: “Duyduğuma göre … istiyorsun.”
4. Çözüm üret: İki seçenek: “Zamanlayıcıyla sırayla / birlikte oynayalım.”

Rutinlere Gömme (Gün Boyu)

• Toplanma şarkısı: “Önce ben, sonra sen” nakaratı.
• Köşe seçim panosu: Her köşeye kontenjan kartı (görsel).
• Yardımcı görevler: “Sıra lideri”, “Malzeme sorumlusu”, “Barış elçisi”.

Haftalık Mikro Plan (Örnek, 3–6 Yaş)

Değerlendirme: Kısa Rubrik & Anekdot

Anekdot örneği: “16.09 – Blok köşesi: ‘Ben şimdi oynamak istiyorum, sonra sen’ dedi; zamanlayıcıyla anlaştılar.”

Dahil Etme ve Farklılaştırma

• Duyusal hassasiyet: Bekleme alanında kulaklık, sıkma topu, görsel zaman çizgisi.
• Dil desteği: İkon kartları, kısa cümle şeritleri; akran tercümanı.
• Motor desteği: Oturarak görevler; küçük taşıma yerine tekerlekli tepsi.
• Hafifçe zorlaştırma: Bekleme süresini 30 sn → 2 dk; takım hedefini 2 → 3 görev.

Sık Yapılan Hatalar ve Çözümler

• “Paylaş” demekle yetinmek: Nasıl paylaşacağını modelleyin (zamanlayıcı, takas).
• Uzun bekleme: Kısa döngüler + görsel sayaç.
• Olumsuz dil fazlalığı: “Koşma!” yerine “Yavaş adım”.

Aile–Okul İş Birliği

• Haftalık bültende “Ben mesajı cümlesi” örnekleri paylaşın.
• Ev oyunu: Zamanlayıcıyla sırayla oyuncak kullanma–takas pazarı.
• Aileye nazik söz listesi: lütfen, teşekkür ederim, paylaşır mısın, birlikte yapalım.

Sonuç

Sosyal beceriler oyun içinde model–pratik–pekiştirme döngüsüyle gelişir. Görsel destekler, kısa bekleme döngüleri, ben mesajı ve iş birliği oyunlarıyla sınıfınız barış ve takım kültürünü benimser.

Daha fazla çocuk gelişimi, sosyal beceri oyunu ve poster metni için www.okuloncesihersey.net’i ziyaret edebilirsiniz.