Doğru İletişim Dili: Ben-Dili Kullanmak
Ben-dili, iletişimde suçlamadan uzak durarak duyguları ve ihtiyaçları açıkça ifade etmenin en etkili yollarından biridir. Çocuğa “Sen hep böyle yapıyorsun” yerine “Ben üzülüyorum çünkü…” demek, hem empatiyi hem de güven ilişkisini güçlendirir.
Neden Önemli?
- Empatiyi artırır: Çocuk, karşısındakinin duygularını anlamayı öğrenir.
- Suçlamayı önler: “Sen-dili” yerine “Ben-dili” kullanıldığında savunma azalır.
- Duygu yönetimi: Çocuk, kendi duygularını daha kolay adlandırır.
- Çatışma çözümü: Sorunlar daha yapıcı biçimde ele alınır.
Ben-Dili Yapısı
Ben-dili üç temel adımdan oluşur:
- Duygu: “Ben kızgın hissediyorum…”
- Davranış: “…çünkü oyuncaklar yerde dağınık bırakıldığında…”
- İhtiyaç/Çözüm: “…odanın toplanmasını istiyorum.”
Ev Ortamında Kullanım
- Örnek: “Ben üzülüyorum çünkü televizyon çok yüksek sesle açık. Daha kısabilir misin?”
- Kardeş ilişkileri: “Ben kırıldım çünkü oyuncağımı izinsiz aldın. Oyuncağımı bana sormadan kullanmanı istemiyorum.”
Okul Ortamında Kullanım
- Öğretmen: “Ben zorlanıyorum çünkü derste çok konuşulduğunda konuyu anlatamıyorum.”
- Öğrenci: “Ben kaygılanıyorum çünkü sınavda çok hızlı ilerleniyor.”
Uygulama Etkinlikleri
- Duygu kartları: Çocuk, hangi duyguyu hissettiğini seçip ben-diliyle ifade eder.
- Rol-play: Ebeveyn ve çocuk, farklı senaryolarda ben-dili cümleleri kurar.
- “Sen mi? Ben mi?” oyunu: Aynı cümle sen-dili ve ben-diliyle söylenir, fark tartışılır.
İpuçları
- Kısa ve net ifadeler kullanın.
- Çocuğun duygularını da ben-diliyle ifade etmesine fırsat tanıyın.
- “Her zaman” ve “hiç” gibi genellemelerden kaçının.
- Ben-dilini alışkanlık haline getirmek için günlük yaşamda sık sık uygulayın.
