Çocuğu Dinleme: Aktif Dinleme Yöntemleri
Aktif dinleme, yalnızca söylenenleri duymak değil, çocuğun duygularını ve ihtiyaçlarını da anlamaya çalışmaktır. Çocuğu gerçekten dinlemek, güven ilişkisini derinleştirir ve özgüvenini artırır.
Neden Önemli?
- Güven duygusu: Çocuk, kendisine değer verildiğini hisseder.
- Empati gelişimi: Dinlenildiğini gören çocuk, başkalarını da dinlemeyi öğrenir.
- Davranış yönetimi: Anlaşılan çocuk daha az direnç gösterir.
- Sağlıklı iletişim: Çatışmalar azalır, diyalog artar.
Aktif Dinlemenin Temel Adımları
- Göz teması kur: İlginizi gösterin.
- Sözünü kesme: Çocuğun anlatmasını bekleyin.
- Duyguyu yansıt: “Üzgün görünüyorsun, doğru mu?”
- Soruyla aç: “Sonra ne oldu?”
- Özetle: “Yani sen… hissettin, öyle mi?”
Ev Ortamında Uygulamalar
- Günlük sohbet: Yatmadan önce 5 dakikalık “Bugünün nasıldı?” zamanı.
- Oyun sırasında dinleme: Çocuğun oyun anlatılarını önemseyin.
- Duygu panosu: Çocuk duygusunu işaret ettiğinde bunu sözlü olarak tekrar edin.
Okul Ortamında Uygulamalar
- Paylaşım çemberi: Her çocuk sırayla konuşur, diğerleri aktif dinler.
- Rol-play: Öğretmen–öğrenci aktif dinleme senaryoları.
- Sınıf gazetesi: Çocukların görüşlerini yazıp okuma, dinleyerek değer verme.
Örnek Cümleler
- “Seni dinliyorum, anlatmaya devam eder misin?”
- “Duyduğuma göre sen … hissettin, doğru mu?”
- “Bunu söylediğinde senin için önemli olduğunu anlıyorum.”
İpuçları
- Telefon ve dikkat dağıtıcı unsurları bir kenara bırakın.
- Küçük yaşta kısa cümlelerle özetleme yapın.
- Eleştirmek yerine anlamaya odaklanın.
- Dinledikten sonra çözüm önermek yerine önce duyguyu kabul edin.
Yaygın Hatalar ve Çözümler
- Hemen tavsiye verme: Önce duyguyu yansıtın, sonra çözüm önerin.
- Dikkat bölünmesi: Dinleme sırasında göz ve beden diliyle odaklanın.
- Yargılayıcı yaklaşım: “Abartıyorsun” yerine “Bunu böyle hissetmen normal olabilir.”
