Çocuğun Kararlarını Saygıyla Değerlendirme
Çocuğun kararlarına saygı duymak, onun özerklik ve özgüven gelişimini destekler. Çocuklar, fikirlerinin dikkate alındığını gördüklerinde sorumluluk almayı öğrenir ve güven ilişkisi güçlenir.
Neden Önemli?
- Özgüven: Kararı dikkate alınan çocuk kendini değerli hisseder.
- Sorumluluk: Seçimlerinin sonuçlarını öğrenir ve sahiplenir.
- İletişim becerisi: Düşüncelerini daha rahat ifade etmeye başlar.
- Aile içi bağ: Saygılı yaklaşım, ebeveyn–çocuk güvenini artırır.
Nasıl Uygulanır?
- Dinleyin: Kararını gerçekten anlamaya çalışın.
- Sorular sorun: “Bu kararı alırken ne düşündün?”
- Alternatifleri tartışın: Kararı küçümsemeden, artı–eksi yönleri gösterin.
- Uygulama fırsatı verin: Güvenli durumlarda kendi kararını yaşamasına izin verin.
Ev Ortamında Uygulamalar
- Kıyafet seçimi: Çocuğun seçimini destekleyin, hava durumuna uygun değilse nedenini açıklayın.
- Etkinlik planı: Hafta sonu için önerisini dikkate alın, birlikte karar verin.
- Görev paylaşımı: Ev işlerinde küçük sorumlulukları seçmesine fırsat tanıyın.
Okul Ortamında Uygulamalar
- Proje konusu seçimi: Öğrencilerin ilgisine göre alternatifler sunup seçimine değer verin.
- Sınıf kuralları: Öğrencilerin önerilerini toplantıda tartışın.
- Rol dağılımı: Liderlik veya yardımcı görevlerini kendi isteğine göre belirleyin.
Örnek Cümleler
- “Senin kararın benim için önemli.”
- “Bu seçimi neden yaptığını merak ediyorum, anlatır mısın?”
- “Bunu denemek istiyorsan, güvenli bir şekilde nasıl yapabileceğini birlikte düşünelim.”
İpuçları
- Küçük yaştaki kararları basit seçeneklerle sınırlayın.
- Olumsuz sonucu yaşamasına güvenli sınırlar içinde izin verin.
- Kararı eleştirirken kişiliğini değil davranışını hedef alın.
- Çocuğun önerilerine açık ve esnek olun.
Yaygın Hatalar ve Çözümler
- Kararı küçümsemek: “Sen bilmezsin” yerine “Neden böyle düşündün?” deyin.
- Aşırı yönlendirme: Çocuğun kararını sizin istediğinize çevirmeye çalışmayın.
- Deneme fırsatı vermemek: Küçük riskli durumlarda kendi sonucunu görmesine izin verin.
