Erken Okuma ve Matematik Becerileri: Oyunla Öğretim

Öğrenme İlkeleri (Kısa)

• Açık uç + somut deneyim: Dokun, diz, eşleştir, söyle. Manipülatifler (blok, boncuk, kapak) temel araçtır.
• Dil ve hareket birlikte: Şarkı, ritim, dramatizasyon; bedenle öğrenme.
• Günlük yaşamla bağ: Alışveriş, yemek hazırlığı, park oyunları → gerçek problem durumları.
• Kademeli destek: Modelle → birlikte yap → bağımsız dene.

Okuryazarlık Temelleri (Oyun Örnekleri)

• Ses farkındalığı: “A sesi avı” (evde/parkta A ile başlayan nesneler bul), tekerleme–ritim alkış.
• Kafiye–hece: Top at–kafiye söyle, adını heceleyip zıplayarak ritim tut.
• Harf–ses eşleme: Harf kartını gizle–bul; harfle başlayan küçük obje kutuları.
• Anlatı kurma: “3 obje–1 öykü” masal kutusu; resim dizisi sıralama ve seslendirme.
• Kelime hazinesi: Market–mutfak oyunları; yeni kelimeyi resimle/gesteyle pekiştirme.
• Yazmaya hazırlık: Kum/köpük tepside harf izleri; büyük–küçük çizgi oyunları.

Erken Matematik Temelleri (Oyun Örnekleri)

• Sayı–miktar: Atıştırmalık dağıtma oyunu (1–1 eşleme), zarla gelen kadar kapak koy.
• Sayma ve diziler: Merdiven saymaca, ipte mandal sayma, ileri–geri sayma şarkıları.
• Örüntü ve sınıflama: Renk–şekil–boy örüntü bilezikleri; oyuncakları özelliğine göre gruplama.
• Karşılaştırma–ölçme: “Hangisi daha uzun/ağır?” ev eşyalarıyla tahmin–kontrol.
• Uzamsal kavramlar: Hazine avında “üstünde–altında–arasında”; bloklarla köprü–tünel.
• Problem çözme: “2 elma var, 1’i Ali’ye giderse kaç kalır?” rol yapma matematiği.

Yaşa Göre Hızlı Rehber

• 3–4 yaş: Kısa ritimli tekerlemeler, resim–nesne eşleme, kap–kap sayma, büyük blok inşa.
• 5–6 yaş (okul öncesi): Basit harf–ses eşleme, kafiye oyunları, 1–10/20’ye sayma, örüntü üretme, uzun–kısa karşılaştırma.
• 1.–2. sınıf: Hece–kelime segmentasyonu, akıcı okuma oyunları; toplama–çıkarma somut model, para–saat oyunları.

Ev İçin Mini Program (20–30 dk)

• 5 dk ısınma: kafiye–alkış veya sayı şarkısı.
• 10–15 dk oyun istasyonu: okuma kutusu (duygu/nesne kartları) + matematik kutusu (kapak–blok).
• 5 dk paylaşım: “Bugün hangi sesi/sayımı fark ettin?”

Sınıf İçin Stratejiler

1. İstasyonlar: Okuma köşesi, yazma köşesi, sayı–örüntü masası (10–12 dk rotasyon).
2. Somut → görsel → sembol: Modeli nesneyle kur, şemaya geçir, sonra yazı/simge.
3. Yapılandırılmış konuşma: “Benim kanıtım…”, “Önce ne fark ettin?”; akran açıklaması.
4. Gerçek görevler: Sınıf sayımı, görev listesi, sınıf marketi–posta ofisi.
5. Geri bildirim: Sürece övgü (“denedin–düzelttin”), hatayı öğrenme verisi yap.

Neuroçeşitlilik Dostu Uyarlamalar

• DEHB: Kısa turlar (5–7 dk), hareketli istasyonlar, büyük kas–ince kas dengesi.
• OSB: Görsel akış şeması, net rutin, ilgi alanını (tren/dinozor) harf–sayıya köprü yap.
• GDS/Dil güçlüğü: Piktogram, jest–mimik destekli yönergeler; çoklu duyusal giriş.
• Duyusal hassasiyet: Sessiz köşe, dokusal alternatif; kulaklık seçeneği.

Ölçme–Değerlendirme (Oyun Dostu)

• Hızlı kontrol kartları: Günün sesi/sayısı → sticker.
• Gözlem listesi: 1–1 eşleme, ritme uyum, kafiye bulma, ileri–geri sayma.
• Portfolyo: Resim–yazı örnekleri, fotoğraflı matematik projeleri.
• Çocuğun sesi: “Bugün neyi öğrendim/nerede zorlandım?” mini video/ses kaydı.

Günlük Yaşamdan 7 Mikro Oyun

• Market saymaca: Sepete 5 muz = her raf geçişinde geriye say.
• Merdiven hece: İsmi heceleyip her basamakta bir hece.
• Ritimli alışveriş listesi: “Süt–ek–mek” üçleme alkışı.
• Renk–şekil avı: Parkta üçgen/daire bul, foto çek–etiketle.
• Saat oyunu: “Yemekten sonra 7 dakika sonra kitap” → zamanlayıcıyla bağla.
• Tarif okuyucu: Ölçü kaplarıyla 1/2–1 ölçü karşılaştır.
• Harita oyunu: Ev planında “mutfak kuzeyde mi?” yön–konum dili.

Uyarı İşaretleri (Destek Zamanı)

• 4–5 yaşta kafiye/ilk ses farkındalığında belirgin güçlük.
• Somut 1–1 eşleme ve 3’e kadar saymada kalıcı zorlanma.
• Talimatı takip ve sıralı görevlerde aşırı zorlanma (genel gelişim taraması gerekebilir).

Uzun Vadeli Kazanımlar (Oyunla Öğretimle)

• Kalıcı dil temeli ve erken matematik akıcılığı.
• Yüksek öğrenme motivasyonu ve öz yeterlik.
• Problem çözme, dikkat ve yürütücü işlevlerde sürdürülebilir artış.