Kabus Görme ve Gece Terörü
Kabuslar ve gece terörleri, çocuklukta sık görülen uyku sorunlarıdır ancak birbirinden farklıdır. Kabuslar genellikle REM uykusunda görülür, çocuk uyandığında hatırlanır; gece terörü ise derin uyku evresinde yaşanır ve çocuk çoğunlukla sabah olayı hatırlamaz. Doğru ebeveyn yaklaşımı, çocuğun güvenliğini ve uyku kalitesini artırır.
Kabus ve Gece Terörü Arasındaki Farklar
- Kabus: Genellikle korkutucu içerikli rüyalar. Çocuk uyanır, korkusunu anlatabilir.
- Gece terörü: Çocuk çığlık atabilir, terleyebilir, gözleri açık olabilir ama tam uyanık değildir ve sabah hatırlamaz.
- Zamanlama: Kabuslar gecenin ikinci yarısında, gece terörleri genellikle ilk 2–3 saatte ortaya çıkar.
Nedenleri
- Kabuslar: Gün içi stres, korkutucu film/masal, ateşli hastalık, düzensiz uyku.
- Gece terörleri: Uyku yoksunluğu, yüksek ateş, aşırı yorgunluk, genetik yatkınlık.
Ebeveynler İçin Yaklaşımlar
- Kabus sonrası: Yanına gidin, sakinleştirin, ışığı hafif açın, güven objesi verin.
- Gece teröründe: Çocuğu zorla uyandırmaya çalışmayın; yanında güvenliğini sağlayın.
- Rutine devam: Uykunun bölünmesi panik yaratmamalı, mümkün olduğunca normale dönün.
- Konuşma zamanı: Kabusları sabah konuşarak anlamlandırın; gece terörlerini genelde hatırlamayacağını bilin.
Önleyici İpuçları
- Düzenli uyku saati ve yeterli uyku süresi sağlayın.
- Yatmadan önce ekran ve uyarıcı içerikten uzak durun.
- Hafif kitap okuma, gevşeme egzersizleri, loş ışıkla sakinleşme sağlayın.
- Stres faktörlerini azaltın; okul veya aile içi kaygıları konuşun.
- Ateşli hastalık dönemlerinde dikkatli gözlem yapın.
Okul ve Sosyal Ortamda
- Öğretmenlere bilgi verin; gündüz uyuklama ve dikkat dağınıklığı olabilir.
- Arkadaşlarıyla paylaşırken damgalayıcı etiketlerden kaçının.
Ne Zaman Uzman Desteği?
- Kabus veya gece terörleri haftada birden fazla tekrar ediyorsa.
- Uyku bölünmeleri çocuğun gündüz işlevini (dikkat, öğrenme, davranış) etkiliyorsa.
- Kazaya yol açacak (düşme, çarpma) yoğunlukta gece terörü oluyorsa.
- Kaygı bozukluğu, depresyon veya travma belirtileri eşlik ediyorsa.
Uzun Vadeli Görünüm
- Kabuslar genellikle gelişimsel süreçte azalır.
- Gece terörleri çoğunlukla ergenliğe doğru kaybolur.
- Düzenli uyku rutini ve ebeveyn desteğiyle güven duygusu güçlenir.