Kötü Örnekler ve “Ne Yapmamalı”lar

Kötü Örneklerin Etkileri

• Davranış bozuklukları: Olumsuz sözler ve agresif tavırlar çocukta alışkanlık hâline gelebilir.
• Kaygı ve güvensizlik: Sürekli eleştirilen veya kıyaslanan çocuk kendini yetersiz hisseder.
• İletişim sorunları: Çocuk, öfke ve kırıcı dili model alabilir.
• Sosyal uyumsuzluk: Yanlış örnekler, akran ilişkilerini olumsuz etkiler.

Ebeveynlerin “Ne Yapmamalı”ları

1. Sürekli eleştirmek: Çocuğun motivasyonunu düşürür.
2. Kıyaslamak: Çocuğu başkalarıyla karşılaştırmak özgüvenini zedeler.
3. Fiziksel veya sözlü şiddet: Korku ve kaygı yaratır, davranış bozukluklarına yol açar.
4. Aşırı korumak: Çocuğun bağımsızlık gelişimini engeller.
5. İlgisizlik: Çocuğun duygusal ihtiyaçlarını görmezden gelmek bağlanma sorunlarına yol açar.

Evde Uygulama Önerileri

• Olumsuz davranış sergilediğinizde özür dileyerek doğruyu modelleyin.
• Çocuğa “bunu yapmamalıyız” dedikten sonra alternatif çözümü de gösterin.
• Ailece olumlu davranış kuralları belirleyin.

Okul İçin Uygulama Önerileri

• Olumsuz davranışları kınamak yerine, doğru davranışları örnek gösterin.
• Sınıf içinde “ne yapmamalıyız” panosu hazırlayın.
• Drama etkinlikleriyle yanlış ve doğru davranışların farkını gösterin.

Güvenli Uygulama İlkeleri

1. Sakinlik: Çocuğa yanlış davranışı anlatırken öfke yerine sabır gösterin.
2. Somut örnekler: Yapılmaması gerekeni basit ve anlaşılır şekilde açıklayın.
3. Tutarlılık: Ebeveyn ve öğretmenlerin aynı yaklaşımı benimsemesi gerekir.
4. Alternatif sunun: Yanlış davranışın yerine doğru seçeneği mutlaka belirtin.

Değerlendirme

• Çocuğun olumsuz davranışlara verdiği tepkiler gözlemlenir.
• Yanlış davranış sonrası alternatif çözümleri uygulayıp uygulamadığı takip edilir.
• Ebeveyn ve öğretmenlerin gözlemleriyle süreç desteklenir.

Ne Zaman Uzman Desteği?

Çocuk sürekli olumsuz davranışları tekrarlıyor, “ne yapmamalı” uyarılarını anlamakta zorlanıyorsa veya çevresindeki kötü örneklerden yoğun şekilde etkileniyorsa bir uzman desteği almak faydalıdır.