Okul Reddi ve Okul Fobisi
Okul reddi ve okul fobisi, çocukların eğitim hayatına uyum sürecinde karşılaşılan önemli sorunlardandır. Çocuk, yoğun kaygı, korku ve bedensel şikâyetler nedeniyle okula gitmek istemeyebilir. Bu durum, yalnızca akademik başarısını değil, sosyal gelişimini ve aile ilişkilerini de etkiler.
Okul Reddi ile Okul Fobisi Arasındaki Fark
- Okul reddi: Çocuğun isteksizlik, motivasyon düşüklüğü veya aile içi sorunlar nedeniyle okula gitmeyi reddetmesi.
- Okul fobisi: Çocuğun okula karşı yoğun korku ve kaygı geliştirmesi; çoğunlukla ayrılma kaygısı veya olumsuz deneyimlerden kaynaklanır.
Belirtiler
- Sabahları mide bulantısı, karın ağrısı, baş dönmesi gibi bedensel şikâyetler.
- Okula gitme zamanı yaklaştığında ağlama, öfke nöbetleri.
- Anne-babadan ayrılmak istememe.
- Gece uykuya dalmada zorluk, kabuslar.
- Okuldan bahsedildiğinde kaygı belirtileri göstermesi.
Nedenler
- Ayrılma kaygısı: Özellikle okul öncesi ve ilkokul döneminde sık görülür.
- Olumsuz okul deneyimleri: Akran zorbalığı, öğretmenle sorunlar.
- Akademik baskı: Başarısızlık korkusu, yüksek beklenti.
- Aile faktörleri: Anne-baba tutumları, evdeki çatışmalar veya aşırı koruyuculuk.
Ebeveynler İçin Öneriler
- Çocuğun duygularını küçümsemeyin, kaygısını anlayışla karşılayın.
- Okula gitmeme davranışını ödüllendirmeyin; düzeni koruyun.
- Kademeli alıştırmalar yapın: Önce kısa süreli sınıf deneyimleri.
- Okulla iş birliği yaparak ortak bir plan geliştirin.
- Evde güven verici, destekleyici bir iletişim dili kullanın.
Öğretmenlere Öneriler
- Çocuğu sınıfa dahil ederken sabırlı ve destekleyici olun.
- Kaygıyı tetikleyici faktörleri gözlemleyip aileyle paylaşın.
- Arkadaşlık ilişkilerini kolaylaştırıcı grup etkinlikleri planlayın.
- Küçük başarılarını övgüyle pekiştirin.
Kaçınılması Gereken Yaklaşımlar
- “Bir şeyin yok, hadi git.” diyerek kaygıyı küçümsemek.
- Cezalandırmak veya zorla okula götürmek.
- Kardeşleri veya arkadaşlarıyla kıyaslamak.
- Okula gitmemesine uzun süre göz yummak.
Ne Zaman Uzman Desteği Alınmalı?
- Okula gitmeme durumu 2 haftadan uzun sürüyorsa.
- Bedensel şikâyetler sürekli hale geliyorsa.
- Kaygı, çocuğun sosyal ve duygusal hayatını ciddi şekilde etkiliyorsa.
- Aile içi tüm çabalara rağmen sorun çözülemiyorsa.
Uzun Vadeli Kazanımlar
Okul reddi ve fobisi doğru yönetildiğinde çocuk:
- Okula uyum sağlar ve öğrenme motivasyonu artar.
- Kaygı ile baş etme becerileri gelişir.
- Arkadaşlık ilişkileri güçlenir.
- Gelecekteki sınav ve sosyal ortamlarda daha dayanıklı hale gelir.
