Sayı, Şekil, Renk Öğrenimini Destekleyen Oyunlar
Oyun temelli etkinlikler, çocukların sayı–miktar ilişkisini, şekil–uzam kavramlarını ve renk ayrımını doğal ve eğlenceli biçimde öğretir. Çok duyulu deneyimler (dokunma, görme, hareket) ve günlük yaşam bağları öğrenmeyi kalıcı kılar.
Öğrenme İlkeleri
- Somut → görsel → sembol: Önce nesneyle deneyim, sonra şema, en son sayı/harf/etiket.
- Açık uçluluk: Birden çok doğru yol; keşif ve deneme cesaretlendirilir.
- Rutin ve tekrar: Kısa, sık ve neşeli tekrarlar akıcılığı artırır.
- Günlük bağ: Mutfak, market, park ve yolculuklar “oyun alanıdır”.
Yaşa Göre Hızlı Oyun Rehberi
- 3–4 yaş: Renk avı (kırmızı eşyaları bul), şekil sıralama tepsisi (daire–üçgen–kare), 1–5 say taşları.
- 5–6 yaş: Renk–şekil örüntü kolyesi, zarla say kadar atla, “hangi şekil kayıp?” hafıza oyunu.
- 1.–2. sınıf: Tangram hikâyeleri, çevresel şekil haritası (okulda üçgenler), onluk–birlik kapak bankası.
Ev İçin Somut Oyunlar
- Renk istasyonları: Her renge bir sepet; oyuncakları uygun sepete at, nedenini söyle.
- Şekil mutfağı: Kurabiye kalıplarıyla şekil bas, kenar–köşe say.
- Merdiven saymaca: Basamaklarda ileri–geri say; çift/tek adımlarla ritim.
- Eşle–söyle: Çorapları renge/şekil desenine göre eşleştir, “aynı–farklı” konuş.
- Oda haritası: Masanın üstü–altı–sağı–solu komutuyla hazine avı.
Okul/Sınıf İçin Oyunlar
- İstasyon rotasyonu (10–12 dk): Renk karıştırma laboratuvarı, şekil inşa masası, sayı atış alanı.
- Jigsaw şekiller: Her grup bir şeklin özelliklerini posterler ve başkalarına öğretir.
- Örüntü pisti: Zemin kartlarıyla kırmızı–mavi–mavi gibi diziler; bozulani bul–düzelt.
- Çevre avı: Koridorda “yalnızca üçgen işaretleri”ni fotoğraflayıp sınıfta haritalandırma.
- Matematik tiyatrosu: “Kare ve üçgen tartışıyor: kimin köşesi daha çok?” (özellikleri dramatize et).
Açık Hava Oyunları
- Şekil çizgileri: Tebeşirle şekil parkuru; çizgi üzerinden denge yürü.
- Doğa örüntüsü: Yaprak–taş–kozalak dizileri; “sonraki ne olmalı?”
- Renk bingo: Parkta “yeşil 3 şey bul”, foto çek–etiketle.
Materyal Listesi (Uygun Bütçe)
- Kapaklar/boncuklar, bloklar/legolar, kurabiye kalıpları, tebeşir, renk kartları, zar ve sayı çubukları.
- Kartondan tangram, ip–mandal sayma seti, sticker ve piktogram kartları.
Neuroçeşitlilik Dostu Uyarlamalar
- DEHB: Kısa turlar (5–7 dk), hareketli istasyon, büyük kas → ince kas geçişi.
- OSB: Görsel akış şeması, net ipuçları (“daire: köşe yok–tek çizgi”), aynı rutinde tekrar.
- Duyusal hassasiyet: Sessiz köşe, dokusal alternatif (keçe/köpük), kulaklık seçeneği.
- Dil güçlükleri: Cümle başlatıcılar (“Bu şeklin köşesi…”, “Rengi …”), jest–piktogram desteği.
Ölçme–Değerlendirme (Oyun Dostu)
- Hızlı kontrol kartları: Günün rengi/şekli/sayısı → sticker.
- Gözlem listesi: 1–1 eşleme, şekil özelliklerini söyleme (kenar–köşe), örüntüyü sürdürme.
- Ürün portfolyosu: Tangram fotoğrafları, renk karışım çizelgeleri, sayı istasyonu eserleri.
- Çocuğun sesi: “Bugün hangi şekli buldum? Kaç kenarı vardı?” mini kayıt.
Uyarı İşaretleri (Destek Zamanı)
- 4–5 yaşta temel renkleri ayırt etmede kalıcı güçlük.
- Şekil özelliklerini tanımlayamama (köşe–kenar), 1–5 arası miktar eşlemede zorlanma.
- Sıralı yönergeyi takipte belirgin zorluk (genel gelişim/dil değerlendirmesi gerekebilir).
Uzun Vadeli Kazanımlar
- Güçlü sayı–miktar ve uzamsal temel, ilkokul matematiğine hazırbulunuşluk.
- Renk/şekil diliyle gelişmiş betimleme ve dikkat.
- Keşfetme motivasyonu, problem çözme ve öz yeterlikte artış.
