Söylenen ile Yapılan Tutarlılık

Neden Önemli?

• Güven duygusu: Çocuk, ebeveynin sözünün arkasında olduğunu gördüğünde kendini güvende hisseder.
• Ahlak gelişimi: Çocuk, davranış ve değerler arasında bağ kurar.
• Öz düzenleme: Söylenen–yapılan uyumu, çocukta kural ve sorumluluk bilincini güçlendirir.
• Rol model etkisi: Çocuk, yetişkinin söz–davranış bütünlüğünü model alır.

Temel İlkeler

1. Tutarlılık: Söylenen kural, benzer koşullarda her zaman uygulanmalı.
2. Netlik: Kural kısa, anlaşılır ve pozitif ifade edilmeli.
3. Sorumluluk paylaşımı: Ebeveyn kendi davranışından da sorumluluk almalı.
4. Örnek olma: Söylenenin davranışla desteklenmesi.

Evde Uygulamalar

• Rutinler: Yemekten önce elleri yıkama kuralını ebeveyn de uygulamalı.
• Dijital sınırlar: Çocuğa ekran süresi koyarken yetişkinin de kurala uyması.
• Saygılı dil: Çocuktan nazik konuşması istenirken evde de aynı dil kullanılmalı.

Okulda Uygulamalar

• Öğretmen örnekliği: “Sessizlik zamanı” dendiğinde öğretmen de sessiz kalmalı.
• Kuralların uygulanması: Sınıf kuralları sadece öğrencilere değil, öğretmene de bağlayıcı olmalı.
• Ortak dil: Ev–okul arasında aynı ifadelerin kullanılması.

Örnek Cümleler

• “Ben de telefonumu bırakıyorum çünkü şimdi aile zamanı.”
• “Oyuncakları toplamak kuralımız, ben de kendi eşyalarımı yerine koyuyorum.”
• “Sana söz verdiğim gibi bu hafta sonu birlikte parka gidiyoruz.”

Yaygın Hatalar ve Çözümler

• Söz verip tutmamak: Güven kaybı yaratır; verilen söz mutlaka yerine getirilmeli.
• Kuralların esnemesi: “Bugün kural yok” yaklaşımı yerine istisna nedenini açıklayın.
• Çelişkili davranış: Ebeveynler aynı durumda farklı tepkiler vermemeli.

İpuçları

• Kuralları yazılı/görsel hale getirerek hatırlatıcı kullanın.
• Küçük yaşta kısa, tek adımlı kurallar belirleyin.
• “Ben de yapıyorum” yaklaşımıyla çocuğa eşlik edin.
• Söylediğiniz her şeyi uygulamanız gerekmiyorsa, söylemeden önce iki kez düşünün.