Uyumadan Önce Ekran Süresini Nasıl Kısıtlamalı?

Günümüzde çocukların günlük yaşamında ekranlar büyük yer kaplamaktadır. Eğitim, oyun ve eğlence için kullanılan tablet, telefon ve bilgisayarlar çocukların gelişimine katkı sağlasa da uyku öncesinde aşırı kullanımı ciddi sorunlara yol açabilir. Özellikle mavi ışığın uyku hormonu olan melatonini baskılaması nedeniyle çocukların uykuya dalması zorlaşır. Bu yüzden ebeveynler uyumadan önce ekran süresini nasıl kısıtlayacaklarını bilmelidir.

Uyku Öncesi Ekran Kullanımının Zararları

• Uykuya dalma güçlüğü: Beyin uyarıldığı için çocuklar uyumakta zorlanır.
• Melatonin baskılanması: Ekranlardan yayılan mavi ışık uyku hormonunun salgılanmasını engeller.
• Dikkat dağınıklığı: Uyku düzeni bozuldukça öğrenme kapasitesi düşer.
• Davranış sorunları: Yetersiz uyku huzursuzluk ve öfke nöbetlerine yol açabilir.
• Fiziksel sorunlar: Göz yorgunluğu, baş ağrısı ve boyun ağrısı görülebilir.

Uyumadan Ne Kadar Önce Ekranlar Kapatılmalı?

Uzmanlara göre çocukların uyumadan en az 1–2 saat önce ekran kullanımını bırakması gerekir. Bu süre boyunca çocukların sakinleştirici aktivitelerle uykuya hazırlanması önerilir. Ekran süresini kısıtlarken yaşa göre süreler de dikkate alınmalıdır:

• 2–5 yaş: Günlük toplam ekran süresi 1 saati geçmemelidir.
• 6–12 yaş: Günlük ekran süresi 1–2 saatle sınırlandırılmalıdır.
• 13–18 yaş: Ders dışı ekran süresi 2–3 saati aşmamalıdır.

Ebeveynler İçin Pratik İpuçları

• Uyku öncesi ekran yasağını net bir kural haline getirin.
• Tableti, telefonu ve bilgisayarı çocuğun odasına koymayın.
• Yatmadan önce masal okumak veya sakinleştirici aktivitelerle ekranın yerini doldurun.
• Kendi ekran kullanımınızı da sınırlayarak çocuğunuza örnek olun.
• Çocuğunuza alternatif eğlenceler sunun: boyama, kitap, hafif oyunlar.

Uyku Öncesi Ekrana Alternatif Etkinlikler

• Masal veya kitap okumak
• Sessiz müzik dinlemek
• Resim yapmak
• Hafif egzersizler veya esneme hareketleri
• Aile içi sohbet

Ebeveynlerin Sık Yaptığı Hatalar

• Çocuğu susturmak için telefon veya tablet vermek.
• Uyku öncesi “bir bölüm daha izleyebilirsin” diyerek sınır koyamamak.
• Çocuğun odasında televizyon bulundurmak.
• Kendi ekran kullanım alışkanlıklarıyla çocuğa olumsuz örnek olmak.

Sonuç

Uyumadan önce ekran süresini kısıtlamak, çocukların uykuya kolay dalmasını, daha kaliteli uyumasını ve ertesi gün daha enerjik olmasını sağlar. Ebeveynler, ekran süresine sınır koyarken kararlı olmalı ve çocuklarına alternatif aktiviteler sunarak bu süreci desteklemelidir. Unutmayın, sağlıklı uyku çocuk gelişiminin en önemli parçalarından biridir.