ÇOCUKLARDA BESLENME
  •      

    ÇOCUKLARDA BESLENME

    ÇOCUKLARDA SAĞLIKLI VE DENGELİ BESLENMENİN ÖNEMİ

    Çocuklarda beslenme hem çocukların sağlıklı bir şekilde gelişmesi hemde ilerisi için düzenli bir beslenme alışkanlığının kazandırılması için çok önemlidir. Çocuklara küçük yaştan itibaren dengeli beslenme alışkanlığının kazandırılması aynı zamanda ileride meydana gelebilecek obezite rahatsızlığının da önüne geçmiş olacaktır ve şişmanlık problemini ortadan kaldıracaktır. Anne sütü ile başlayan beslenme evresi zamanla değişecektir. Çocuklar iki üç yaşlarından sonra tüm konularda olduğu gibi beslenme konularında da anne ve babalarını örnek aldıkları için onların düzgün bir beslenme alışkanlığı kazanmaları için anne ve babalar beslenme alışkanlıklarına dikkat etmelidirler. Çocuğunuz sağlıklı beslenmesi için herşeyden önce sizle sağlıklı beslenmelisiniz.

    Çocuklar da yetişkinler gibi tadını sevmedikleri yiyecekleri yemek istemezler. Bu durum tüm çocuklarda da tadına ilk kez baktıkları yiyecekler görülür. Böyle durumlarda anne ve banalara düşen en önemli görev çobuk bıkmamak ve çocuklarının damak tadları o yemeklere alışıncaya kadar çaba sarfetmektir. İlk tadını aldığıklarında hoşlarına gitmeyen yiyecekler gün geçtikçe çocukların alıştığı ve severek sediği yiyecekler olacaktır. Önemli olan alışkanlıktır. Bu gibi durumlarda sağlıklı düşünüp çocuğa sinirlenmeden, onu korkutmadan, onu cezalandırmadan kaçınmalıyız, çünkü bu davranışlar yaşları itibariyle zaten inatçı olan çocukları daha da inatlandıracaktır ve ters tepki yaratacaktır. Her şeyden önce onu yemek yemeye ikna etmeliyiz. İşte burada ödüller devreye girebilir. Mesela çok daha fazla sevdiği bişeyi sonrasında yemesine izin vermek veya yemek sonrasında parka gitmek gibi. En faydalı yöntem ise o yemeği yediğinde ona nasıl bir fayda sağlıyacağına inandırmaktır. Eğer balık yerse doktor olabilir, yoğurt yerse boyu çabuk uzar, saçlarının bir an evvel uzaması için çorba içmeli gibi.

    Unutulmaması gereken bir diğer önemli nokta ise önemli olanın çocukların çok fazla yemek yemesi değildir, faydalı yemek yemesidir. Çocuklar alması gereken vitamini aldıktan sonra yemeğinin bitirilmesi gibi konularda sıkıştırılmamalıdır. Bu durumlar obezite gibi hastalıkların erken yaşlarda ortaya çıklasına neden olmaktadır.

    Çocuklarda beslenme konusunda yapılan en önemli yanlışlık çocuklara bir yemeği yedirilemediği zaman hemen vaz geçip sevdiği, belki çocuk için zararlı olan bir yemek verilmesidir. Çocuklar hiç bir zaman açlıktan hastalık geçirmezler, karınları acıktıklarında zaten gelip kendileri size söyleyecektir. Açlık konusunda bazen yetişkinlerden daha dayanıklı olabilmektdirler ama unutmayalımki eğer sabredilip beklenirse inatları kırılacak ve sizin istediğiniz, onun için yararlı olan yemiği kendileri yiyeceklerdir. Afrikanın bir çok yerinde bir bardak sütle bir hafta dayanan çocuklar vardır. Bunlar çocukların açlığa ne kadar yayanabildiklerinin en somut örnekleridir.

    Çocuklarınıza düzgün beslenme alışkanlığı kazandırmanızda sizin işinizi kolaylaştıracak ve size yardımcı olacak bir kaç yöntemi şöyle sıralayabiliriz;

    - Evinizde her zaman sağlıklı yiyecekler bulundurun. Çocuğunuzun yemesini istemediğiniz yiyecekleri kendiniz yemek isteseniz bile evinizde bulundurmayın. Çikolata, gofret, kola, cips, kuruyemiş gibi sürekli atıştırma hissi uyandıran besinleri bulundurmayın.Çünkü çocuklarınızın gördükleri zaman ister istemez onlardan canı çekecek ve yamek isteyecek. Bu durumlarda onları sakinleştirmek biraz zor olabilir. Aynı zamanda sizlerde saplıklı beslenmiş olursunuz.

    - Siz sağlıklı ve düzenli beslenerek çocuğunuza örnek davranışta bulunun. Evde kesinlikle, atıştırma bir şeyler yeme şeklinde bir davranış sergilemeyin. Sizin belki hiç sevmediğiniz yiyecekler olabilir, çocuğunuzun onlardan gerekli vitamini alabilmesi için ya sevmediğini ona farkettirmeyin yada ona örnek bir anne ve baba olmak için o yemeklerden sizde yemeye çalışın.

    - Çocuğunuza ana öğünlerde düzenli yemek yeme alışkanlığı kazandırın. Sofra kültürünün yerleşmesini sağlayın. Çocuğunuz belli saatler geldiğinde yemek yemesi gerektiğini hissetmelidir.

    - Çocuğunuza en önemli öğününün kahvaltı öğünü olduğunu aşılayın ve kahvaltı öğününün en az akşam öğünü kadar uzun tutulmasına özen gösterin.

    - Çocuğunuzun beslenme çantasına okulda yiyebileceği meyve gibi sağlıklı yiyecekler koyun.

    - Evinizde çocuklarınızın ulaşabileceği bir yere her zaman içinden istediği meyveyi alıp yiyeceği bir meyve tabağı koyun, Canı yemek istemese bile göre göre o meyvalardan birini yemek isteyebilir.

    Çocukların beslenme alışkanlıklarını düzenlemek ve gelişimini hızlandıracak bir beslenme programı vermek gerekmektedir. Bu beslenme programı yaşa göre farklılık gösterir.

    0 - 1 yaş çocuk beslenmesi farklıdır.

    1 - 3 yaş çocuk beslenmesi farklıdır.

    3 - 6 yaş çocuk beslenmesi farklıdır.

    Çünkü her yaşın gelişim sürecine göre olması gereken besin ve miktarları farklılık gösterir.

    SIFIR-BİR YAŞ ÇOCUKLARINDA BESLENME

    Bebeklikten itibaren her ayın ve daha sonra her yaşın kendine has bir beslenme şekli vardır. Her yaş grubunda çocuğun alması gereken besinler ve miktarları farklılık gösterir. 0 - 1 yaş çocuk beslenmesi ve miktarları farklı olmakla birlikte 1 yaştan sonraki çocuk beslenmesi de farklılık gösterir. Yaş arttıkça, çocukların alması gereken enerji ve besin miktarları da değişir. Bu sebeple bunun adına bebekken çocuğa yeterli ve gerekli besinleri vererek beslenme alışkanlığının düzenlenmesi diyebiliriz. Ölçülü ve ihtiyacı olan miktarda yiyecek vermek gerekir. Fazla yedirmek şişmanlığın temellerini atmaya neden olacaktır.

    Süt salgısı normal olan anne, bebeğin ilk 4 aylık döneminde bütün besin gereksinimini karşılayabilir. Anne sütü yeterli olduğu sürece bu dönemde bebeğe başka besin vermeye gerek yoktur. Eklenen her şey anne sütünün yararlılığını azaltılacaktır. Sadece 400 ünite D vitamini verilmelidir. Bebek ilk 4 ay sadece anne sütü ile beslendiğinden başka tatları bilmez. Anne sütü ne tatlı, ne tuzludur. Diğer tatları biz verdiğimiz besinlerle bebeğe öğretiriz. Dolayısıyla bebeğin küçük yaşlardan çok tatlı ve çok tuzluya alışmaması için, bebeğe çok tatlı ve tuzlu yiyecekler verilmemelidir. Herhangi bir nedenle anne sütü yetmiyorsa veya hiç süt yoksa bebeğin ayına göre mama ile beslemek gereklidir.

    - İlk 4 aya kadar anne sütü ile beslenen bebeğin ek besinlere alıştırılması 4 - 6 ay arasında gerçekleştirilmelidir.

    - 4 - 6 ay arasında bebek kaşık ve bardağa yavaş yavaş alıştırılmalıdır.

    - Sadece anne sütü ile beslenen bebeğe, önce günde 1 tatlı kaşığı meyve suyu verilir, bu miktar zamanla yarım çay bardağına çıkarılır.

    - Daha sonra meyve ezmesi verilmeye başlanır.

    - Polivitamin şurubu da verilmelidir.

    - Bebek bunlara alışınca daha önce verilmemişse yoğurt verilmeye başlanır.

    - Buna da alışınca sebze çorbasına başlanır.

    - Daha sonra 1/8 katı pişmiş yumurta sarısı sebze çorbasına katılarak veya sütle ezilerek verilmeye başlanır.

    Unutulmaması gereken bebek anne sütü ile yeterli büyüme ve gelişmeyi gösteremiyorsa ek besine 5. ayda az miktarda başlanır. Çocuğun tepkisine göre miktar artırılır. Bebek bir besine alışınca diğer ek besin verilmelidir. Bebeğe bu ek besinleri verirken iyice ezerek ve sıvı haline getirerek verilmelidir. Katı ve sert besinler vermekten kaçınılmalıdır.

    4 - 6 ay arasında bebek değişik besinlere alışmıştır. 6 aydan sonra bebeğin alıştığı besinler belirli öğünlerde ve belirli miktarlarda verilir. 6. aydan sonra ise bebek evde pişen bazı yemeklerden yararlanabilir. Ancak bu yiyecekler bebeğe verilirken tuzlu ve baharatlı olmamalı ve iyice ezilmelidir. 7. aydan sonra anne sütü bebeğin besin ihtiyacını karşılayamayacağı için enerji ve besin öğeleri açığı diğer besinlerden karşılanmalıdır. Emzirmenin yanında bebeğe diğer besinler de sağlanıyorsa emzirme 1 yaşına kadar devam ettirilmelidir.

    Emzirme sonlanmış ise bebeğin beslenmesi:

    -Günde 5 - 6 öğün olacak şekilde düzenlenmelidir.

    Sabah: 1 yumurta, ekmek içi,

    ½ çorba kaşığı bal veya pekmez,

    ½ bardak süt (Hepsi ezilerek çocuğa verilmelidir.)

    Kuşluk: ½ su bardağı süt veya yoğurt

    Öğle: Kıymalı sebze çorbası (Yarım tabak)

    Çorbanın içine yoğurt konulabilir.

    ikindi: 1 çay bardağı meyve püresi

    Akşam: Koyu tarhana çorbası veya 1 küçük tabak yoğurtlu pilav veya muhallebi

    Yatarken: 1 bardak süt içirilebilir.

    BİR-ÜÇ YAŞ ÇOCUKLARINDA BESLENME

    Bu yaş grubu çocukların beslenmesi ileride sağlıklı bir birey olarak hayatlarını sürdürebilmeleri hastalıklara karşı dirençlerinin gelişmesi için büyük önem taşır.

    İki yaşına gelmiş çocuk üç ana yemek yemelidir. İkindi gibi bir de ara öğün olmalıdır. Bu ara öğünde süt, meyve veya meyve suyu (taze sıkılmış) verilebilir. Yemek aralarında çocuğa şekerleme, pasta, bisküvi, kek veya kurabiye gibi yiyeceklerin verilmesi gereksizdir. Bu tarz besinler çocuğun normal besin ihtiyacını karşılamasını engellediği gibi diş çürümelerine yol açıp çocuğa gereksiz kilo aldıracaktır. Ailenin dengeli beslenme alışkanlığı varsa çocuk da zaman içerisinde dengeli beslenmeyi alışkanlık olarak hayatına yerleştirecektir. Unutulmaması gereken çocuk anne ve babayı örnek alıp beslenme alışkanlığını ebeveynlerin seçimleri doğrultusunda yapacaktır.

    Çocuğun düzenli yemek yeme alışkanlığı kazanmasında ailenin tümü önemlidir. Çocuğun yediklerini başka çocukların yedikleri ile kıyaslamak ve az yedi diye fazla yemeye itmek doğru değildir. Çocuğun ihtiyacının ne olduğunu bilip ona göre yemek yedirilmelidir.

    Çocuğun yeterli beslenip beslenmediği, büyüme ve gelişme durumunda anlaşılır. Normal büyüyen bir çocuğun yediğini yeterli görmeyip daha fazla yemesini istemek doğru değildir. Her çocuğun metabolizması kendine özgüdür. Bu sebeple büyüme hızı çocuk beslenmesinde örnek alınmalıdır.

    Çocuğa ek besinler zamanında başlanmalıdır. Eğer çocuk yemek yemiyor ise bunun nedeni zamanında ek besinlere başlanmamış olmasıdır. Bu çocuklar çeşitli besinlere azar azar, yavaş yavaş çalıştırılmaları gerekir. Alıştırma döneminden sonra günlük gereksinimler tam olarak verilir. İkinci yıldan sonra çocuk kendi kendine yemek için büyük bir istek duyar. Bu istek yerine getirilmelidir. Bu yaşta çocuk bardakla kendi kendine su içebilir ve yemek yiyebilir. Besinlerin değeri her fırsatta çocuğa anlatılmalıdır. Çocuk her zaman yetişkinleri taklit edeceğinden, yetişkinlerin beslenme konusunda iyi örnek olması gerekir.

    Çocukların büyüme döneminde protein ve kalsiyum kaynaklarını düzenli almaları önemlidir. Çocuk süt içmek istemezse aynı miktarda yoğurt veya sütten yapılmış muhallebi, sütlaç verebilir. Yemekler kızartılmadan fırında veya ızgara pişirilmelidir.

    Küçük parça et ve sebzelerde yapılmış kebaplar, kıymalı, sebze yemekleri ve köfteler verilebilir.

    Bir-üç yaş çocuk beslenmesine örnek olarak şöyle bir mönü gösterebiliriz;

    Sabah kahvatısı;

    1 adet yumurta

    30 gr. Peynir

    1 dilim ekmek

    1 bardak süt

    domates

    Öğle yemeği;

    Öğle 1/3 porsiyon et yemeği

    Yarım kase yoğurt

    Yarım dilim ekmek

    Ara öğün;

    1 portakal

    Akşam yemeği;

    1/3 porsiyon sebze yemeği (etli)

    1/3 porsiyon pilav ya da makarna

    1 porsiyon meyve ( 1 elma veya 1 portakal gibi)

    Gece ara öğünü;

    1 bardak süt veya yoğurt

    DÖRT-ALTI YAŞ ÇOCUKLARINDA BESLENME

    Bu yaş çocukları artık söylenenleri anlayıp kavrayabilecek duruma gelmiştir. Artık çocuklarımıza dengeli beslenme kavramı yerleştirilebilir ve bu alışkanlık sağlanabilir.

    Beslenme temel olara bir-üç yaş gurubundaki gibidir fakat miktarlar yaşına göre artmaktadır. Yemek miktarları çok önemlidir. Anne ve babalar çocuklarının ne kadar yemeğe ihtiyaçları olduğunu bilmelidir ve fazlasını vermeye çalışmamalıdır. BU durum çocuklarda iştahsızlığı getirebilmektedir.

    Bu yaş grubundan sonra çocuk korkulmadan tüm yiyeceklerden yedirilmeli , çeşitler artırılmalıdır. Örneğin şehriye çorbasının yerine mercimek çorbası-yoğurt çorbası, reçelin yerine pekmez yedirilmelidir.

    DÖRT-ALTI YAŞ ÇOCUKBESLENMESİ İÇİN ÖRNEK MENÜ

    Sabah Kahvaltısı;

    1 yumurta

    50 gr. peynir

    2 - 3 dilim ekmek

    1 bardak süt

    Ara öğün;

    1 portakal veya 1 elma

    Öğle yemeği;

    ½ porsiyon et yemeği

    ½ porsiyon sebze yemeği

    Yarım kase yoğurt

    1 dilim ekmek

    Ara öğün;

    1 bardak süt veya yoğurt

    Akşam yemeği;

    ½ porsiyon etli sebze yemeği

    ½ porsiyon pilav veya makarna

    1 portakal veya 1 elma

    Ara öğün;

    1 portakal veya 1 elma

    Anahtar Kelimeler;

    beslenme bebek, bebek ve beslenme, beslenme çocuk, çocuk ve beslenme,çocukların beslenmesi, ay ay bebeklerin beslenmesi, 6 aylık bebeklerin beslenmesi,1 yaşındaki bebeğin beslenmesi, bir yaş bebeğin beslenmesi, ay ay bebeğin beslenmesi, 5 aylık bebeğin beslenmesi, yeni doğan bebeğin beslenmesi, 9 aylık bebeğin ebslenmesi, sağlıklı beslenme, çocuklar için sağlıklı beslenme uzmanı,çocuklar için beslenme, sağlıklı beslenme tavsiyeleri, beslenme önerileri,1,5 yaş bebek beslenmesi, 3 yaş bebek beslenmesi,1 yaş üstü bebek beslenmesi,bebek beslenmesi nasıl olmalı