Birinci Ay:

-Gözüne parlak bir ışık gelince gözünü kırpıştırır.

-Yüz üstü yatırıldığı zaman başını çevirerek yanağının üstüne yatabilir.

-Onunla konuştuğunuz zaman kafasını çevirerek size bakar.

-Yüksek ve ani seslerden irkilir ve kollarını ani olarak hareket ettirir.

-Parmağınızı avcunun içine koyduğunuzda parmağınızı kavrar ve sıkar.

-Yanağına dokunduğunuzda refleks olarak başını o tarafa çevirir ve emmek için dudaklarını hareket ettirerek arayıcı hareketler yapar.

İkinci Ay:

-Yüzünüze bakar. Ona bakarken başınızı hafifçe oynattığınızda yüzünüzü izler ve gözleriyle takip eder.

-El ve ayaklarını aktif olarak oynatır.

-Sağa ve sola hareket eden cisimleri izler fakat yukarı aşağı hareket eden cisimleri takip edemez.

-Elleri çoğu zaman açıktır.

-Bakışlarını bir nesne üzerinde yoğunlaştırabilir, Ancak gözlerinde zaman zaman kayma olabilir.

-Sırtüstü yatarken ellerinden tutup kaldırırsanız başını tutamayıp arkaya düşürebilir.

-Yüz üstü yatarken başını 1-2 cm yukarı kaldırabilir.

-Ani seslerden irkilir.

-Nesneleri elinde tutar.

-Birşeye ihtiyacı olduğunda ağlar

-Ayak tabanlarına ellerinizle destek yaptığınızda ellerinizi zor da olsa biraz itebilir.

-Elini ağzına götürmeye başlayabilir.

-Farklı ihtiyaçları için farklı tür ağlamaları vardır.

-Anne ya da bakıcıyı tanır. Onunla iletişim kurmaktan hoşlanır.

Üçüncü Ay:

-Agu benzeri sesler çıkarır.

-Siz konusunca size güler.

-Kendi ellerini incelemeye başlar, kol-bacak hareketleri artar.

-Kendini tanımaya başlar.

-Huzursuzlaştığında, ağladığında kendisi ile konuşursanız bir süre susup dinleyebilir.

-Yüzüstü yatırılınca başını kaldırıp 1 dakika yukarıda tutabilir

-Kucağınızda dikey pozisyonda dolaştırılmaktan çok hoşlanır, çünkü artık dünyayı tanımaya başlamıştır

Dördüncü Ay:

-Renkleri ve uzağı görebilir.

-“Aa” gibi sesleri sık sık çıkarır

-Yüzüstü yatınca başını kaldırıp etrafa bakabilir.

-Kendi kendini sakinleştirmeyi bilir

-Ayaklarının üzerine bastırılmak istendiğinde basmayıp bacaklarını karnına doğru çeker

-Nesnelere uzanmaya başlar. Birinci ayda sözü edilen refleks olarak yakalama davranışı kaybolur.

-Gece uykuları bir miktar düzene girer.

-Karın üstündeyken döner ve emekleme hareketini dener.

-Bazı sesleri birleştirir. (“aaah-oooh”, “gaaa-gooo”)

-Bir oyuncak gördüğünde hareketlenir.

Beşinci Ay:

-Bir elinde tuttuğu nesneyi diğer eline geçirebilir.

-Sesli gülebilir, bunu sizin de katılmanızla, konuşmanızla daha da arttırır.

-Geceleri daha uzun uyur: 6-8 saati bulabilir

-Bu dönemde basmayabilir.

-Dönmeye başlayabilir. Bu nedenle düşmelere dikkat edilmelidir.

-Sırtüstü yattığında ayaklarını yakalayıp ağzına götürebilir.

Altıncı Ay:

-Çıngırağı salladığınızda sesine döner.

-Desteklenirse oturabilir.

-Nesneleri sallar ve vurur.

-Her iki elinde de aynı anda ayrı birer nesne tutar

-Oyuncaklarına uzanabilir ve onları alabilir.

-Bu dönemde basmayabilir, ve basmaması normaldir.

-Yüzüstü yatınca kollarını gergin tutarak baş ve omuzlarını, gövdesinin üst kısmını yataktan kaldırabilir.

-Eline aldığı her şeyi ağzına götürür.

-Oyuncakların neler yapabildiğine dikkat eder. (ses çıkaran oyuncaklar, ışıklı oyuncaklar gibi)

-Ebeveynlerinin var ya da yok olduğunu fark eder.

-Heyecan, mutluluk ve mutsuzluğunu belirtir.

-Yabancılara farklı davranır.

-Anne-babası uzaklaşınca ağlayabilir.

Yedinci Ay:

-Kağıt parçası gibi küçük cisimleri avuçlayarak almaya çalışır.

-Önüne konan ya da uzatılan oyuncakları alır; kendisi de uzanabilir.

- “aa!” gibi çığlık benzeri sesler çıkarır.

-Yüzüstü sırt üstüne veya tersine dönebilir.

-Yüzüne kapatılan bir mendili çekip açabilir.

-Desteksiz oturmaya başlayabilir.

-Elindeki nesneleri vurarak ses çıkartmaya çalışır ve sesin kaynağını araştırır.

-Görüş alanından çıkan nesneleri, kaybolduğu noktada aramaya başlar. Bu nesnelerin sürekliliğinin oluşmaya başladığının bir göstergesidir.

Sekizinci Ay:

-Başparmak işlev görmeye başlar.

-Bir elinden diğerine nesne aktarabilir.

-Tutunarak ayakta durabilir

-Yardımsız en az 5-10 saniye oturabilir.

-Hece benzeri sesler (ba, da) çıkarır.

-Sesinizden kızgın ya da neşeli olduğunuzu anlayabilir. Yapma, cıss gibi yönergeleri anlayabilir.

-Eline verilen bisküvi, ekmek gibi yiyecekleri yer.

-İsmi seslenilince dönüp bakar.

-Aynada kendisine bakmayı sever.

-Lebebi, fıstık gibi küçük nesneleri parmaklarının işlevsel kullanımıyla alabilir. Bu nedenle bu tür nesneleri ulaşabileceği uzaklığı koymamalıdır..

Dokuzuncu Ay:

-Heceri birleştirir: “bababa-dadada” gibi.

-İki eline birer oyuncak alıp tutabilir.

-Bastırdığınızda bacaklarına ağırlığını verir.

-Bir cismi bir örtünün altına sakladığınızı görünce örtüyü kaldırıp altında onu aramaya başlayabilir.

-Sınıflandırma yapabilmeye başlar. Örneğin sevdiği ve sevmediği şeyler oluşmaya başlar.

-Parmağınızla gösterdiğiniz yere bakabilir.

Onuncu Ay:

-“Hayır” dediğinizde ağlayabilir ya da üzülebilir.”Cici” ve “Cıss” gibi sözcükleri anlayabilir, uygun tepki verebilir.

-El çırpma, bay bay yapma gbi oyunlar oynar.

-Yabancılardan korkar: anne/babasına tutunup yapışabilir.

-Eşyaya tutunarak ya da kendi başına ayakta durabilir. Bazı bebekler bu yaşta emekler, hatta yürüyebilirler. Ancak bunları yapamıyorsa bu da normaldir.

-Gece uyanıp anne/babasını isteyebilir.

-Ağzın nerde? Burnun Nerde?” gibi sorulduğunda, ağzını, burnunu, ayağını vb. gösterebilir.

-Yatağının içinde yatıyorken oturur duruma geçebilir.

Onbirinci Ay:

-Cisimleri bilerek yere atar ve sizin almanızı bekler. Bu, neden-sonuç ilişkisi kurmanın başlangıç biçimleridir.

-İsteklerini işaretle veya sesle, ama ağlamadan, belirtebilir. İşaret parmağı ile gösterebilme önemli bir gelişim basamağıdır.

-Sizinle topu karşılıklı yuvarlayarak oynayabilir.

-Bazı resimleri, eşyaları tanır: “…… nerede?” diye sorduğunuzda eliyle gösterebilir.

-Belirli bir oyuncağına, battaniyesine, ya da yastığına çok düşkün olabilir.

-Etrafı incelemeye meraklıdır.

-Müzik duyunca hareket eder, oynar.

-Bazı davranışlarınızı taklit edebilir: telefonla konuşma, bardaktan su içme,.. gibi.

-Ayakta durabilir. Yürüyebilir, ancak henüz yürüyemiyorsa bu normaldir.

Onikinci Ay:

-Bilinçli olarak baba gibi bir kelime söyleyebilir.

-Tutunarak ayağa kalkabilir.

-İki oyuncağı birbirine vurarak oynayabilir. Yardımsız ayakta durabilir.

-Bazı bebekler bu yaşta yürüyebilirler.

-Şişe içindeki üzümleri parmağını şişenin içine sokarak çıkartmaya çalışır.

-Amacına ulaşmak için bilinçli olarak alet kullanmaya başlar. Örneğin uzakta olan bir nesneye ulaşmak için bir çatalı kullanabilir, ya da nesnenin altındaki örtüyü çekerek yaklaştırabilir.

13-18 Ay:

-Hayvan seslerini taklit edebilir.

-En az bir kelimeyi bilinçli söyler (babasına baba demek gibi).

-Sağ ve sol elini eşit derecede kullanır. Henüz sağ ve sol el arasında belirgin bir tercihi yoktur.

-Bebekler çoğunlukla bu aylara kadar yürürler. Yürümeseler bile 10 saniye kadar yardımsız ayakta durabilirler.

-Yaklaşık on kelimesi vardır.

-Emekleyerek merdiven çıkabilir.

-Bir nesneyi eğilip yerden alıp doğrulabilir.

-İki küple kule yapabilir.

-Bardağı tutup su içebilir.

-Karşılıklı top atma, yuvarlama gibi oyunlar oynayabilir.

-Vidalı kapakları beceriksiz de olsa açabilir.

-Günlük kullanılan nesnelerin işlevlerini bilmeye başlar. “Şapkanı nerene giyersin?” “Ayakkabını nereye giyersin?” gibi soruları göstererek yanıtlayabilir.

18-24 Ay:

-Evde yapılan toz alma, telefonla konuşma gibi etkinlikleri taklit eder.

-Kalem-kağıt alınca karalama yapar.

-Koşabilir. Topa ayağı ile vurabilir

-Daha önce sizden daha kolay ayrılırken, bu aylarda tekrar sizden ayrılmada zorluk gösterebilir.

-Sizin sözlerinize, isteklerinize “hayır” demeye başlayabilir.

-Öfke nöbetlerine kapılabilir.

-Belirli bir oyuncağına veya battaniyesine çok düşkün olabilir.

-İki kelimeyi yanyana getirerek kullanabilir: “anne gel” gibi.

-Getir-götür işlerine yardım edebilir.

-Kaşık-çatalla, kendini doyuracak kadar yiyebilir.

-Merdiven çıkar.

-Amacına ulaşmak için çok farklı yolları sınar. Kazançlı çıktıklarını sıkça dener.

-Ayakkabı, oyuncak gibi sık kullandığı nesneleri yerlerinde (odasında, çekmecesinde) arar, bulur.

-Bu dönemde tuvaletini, bazan yaptıktan sonra, haber verebilir.

3 Yaş:

-Üç-dört kelimeli cümle yapar.

-X şeklini çizebilir.

-Çok sayıda soru sormaya başlar.

-Şarkı söyleyebilir.

-Bildiği nesnelerin resimlerini tanır, adını söyleyebilir.

-Bazı harfleri ve sözcükleri tam söyleyememesi, telaffuz kusurları olması normaldir.

-Tuvalet eğitimi bu yaşta tamamlanmıştır. Ancak arada kaçırmalar normaldir.

-Bazı giysilerini kendisi çıkarabilir.

-Kapıların kolunu çevirebilir.

-Yerinde zıplayabilir, ancak zıplaması biraz beceriksiz olabilir.

-Tek ayak üzerinde kısa süre durabilir

-Her adımda bir basamak olmak üzere merdiven çıkabilir..

-Üç tekerlekli bisiklete binmeye başlar

-Anne-babadan bu yaşlarda daha kolay ayrılır

-Diğer çocuklarla beraber oynar, ama karşılıklı değil, yanyana oynama şeklindedir.

-Hayali oyunlar oynar.

-Sıklıkla "hayır" der, öfke nöbetleri olabilir. Bunlar bilinçli bir şekilde ele alınmalı, sözel olarak itiraz ettiği konularda istediğini elde etme hakkı olduğunu bilmeli, ama öfke nöbetleri ile istekleri yerine gelmemelidir

4 Yaş:

-Herkesin anlayacağı kadar düzgün konuşur.

-“Altında”, “üstünde”, “içinde”, “arkasında” gibi edatları anlar.

-Diğer çocukları komutla yönlendirir.

-Çok soru sorar: bunların bir kısmının cevaplarını bildiği halde sorabilir. Bunlar onun konuşma yeteneğini geliştirir.

-Elini yıkar-kurular.

-Tuvaletini kendi yapar. Ellerini yıkar.

-Nesneleri renge ya da şekle göre ayırır.

-Tek ayak üzerinde kısa bir süre zıplar.

-Çocuk makasıyla kağıt keser.

-“Kaç tane?” dendiğinde 5 ya da daha fazla nesne sayar.

-Giysi ve oyuncaklarını kaldırabilir.

-Kağıda düz çizgiler çizebilir.

-Tek ayak üzerinde 1-2 saniye durabilir.

-Her adımda bir basamak olmak üzere merdiven inebilir.

-Çoğunlukla anlaşılır bir şekilde konuşur

-Başka çocuklarla oynamayı,oyuncaklarını paylaşmayı ve sırasını beklemeyi öğrenir.

-Vücut yapılarını merak edip büyüklerin vücudunu incelemek isteyebilir.

-Değişik yerlerden, karanlıktan, hayvanlardan korkabilir.

-Duygularını kontrol edemeyebilir. Korkuları, kıskançlıkları veya öfke nöbetleri olabilir.

-Cinsel kimliği belirgindir.

-Anne, baba, öğretmen gibi rolleri taklit ettiği oyunlar oynar

-Büyüklük, şekil ve rakam gibi kavramları bilir.

-Büyük-küçük, ağır hafif gibi kavramları bilir.

-Büyük düğmeleri ilikleyebilir.

-Benim, benimki, senin, seninki kavramları oluşmuştur.

-Kol ve bacakların kafadan çıktığı şekilde ilkel insan çizimi yapabilir.

-Hayali arkadaşlar yaratabilir.

-"Bir" ve "birden çok" kavramlarını bilir .

5 Yaş:

-Kısa bir öyküyü, ya da o gün olan bir olayı anlatabilir.

-Alfabedeki pek çok harfi tanır

-Birkaç şarkı söyleyebilir.

-Bazı giysilerini giyebilir.

-Basit bir çöp adam çizebilir. Üçgen ve kareyi kopya edebilir.

-Bazı renkleri bilebilir.

-Kendi başına salıncağa biner

-Anne-babanın koyduğu kurallara uyabilir. Ancak doğru ile yanlışı ayırdedemeyebilir.

-Bağımsızdır. Kendi kendine dışarı çıkmak isteyebilir. Birçok şeyi kendisi yapmak ister .

-Paylaşmayı sevmez.

-10 ya da daha fazla nesneyi sayar.

-Çocuklar arasında liderlik becerisi gösterir.

-Günlük yaşamda kullanılan para, yemek, eşyalar gibi kavramları bilir.

-Zaman kavramını daha iyi anlar

-Sık sık huy değiştirebiir. Hatta bazen saldırgan olabilir.

-Bazı hayali oyun arkadaşları olabilir.

-Vücut kısımlarını merak ettiği için doktorculuk oynayabilir.

-Genellikle arkadaşla iyi oynar

-Her rakam bir nesneye karşılık gelmek koşuluyla beşe kadar sayabilir

-En az beş renk bilebilir.

6 Yaş:

-Bir kaç rengi, haftanın bazı günlerini, sabah-öğleden sonra gibi zaman kavramlarını bilir.

-Doğadaki olayları merak edebilir: “gece nasıl oluyor?” “yağmur nasıl yağıyor?”, gibi.

-Sizi ve sizin koyduğunuz kuralları arkadaşlarının anne-babaları ile karşılaştırabilir.

-Başkalarının hoşuna gitmeye çalışır. Bu nedenle genellikle kurallara uygun davranır.

-Yardımsız kendisi giyinebilir.

-Çok sıkı olmayan düğmelerini ilikleyebilir.

-Ayakkabılarını bağlayabilir.

-Elişi makasıyla kağıt kesebilir.

-Tek ayak üzerinde 1-2 kez sıçrayabilir.

-Öğretiliği zaman 5e kadar istenilen sayda nesne verebilir

• 
• 
• 
•